Mevlânâ Celaleddin Muhammed (6 Rebiülevvel 609 / 30 Eylül 1207) senesinde Belh şehrinde dünyaya gelmiştir. Bu doğum tarihi üzerinde görüş ayrılıkları vardır. Menakıbu’l-Arifin sahibi Eflaki Dede merhum, yukarıdaki tarihi gösterirken Hazreti Mevlânâ’nın Fihi Mafih eserinde Semerkand’da idik, Harzemşah, Semerkand’ı kuşatmış, asker yığmış, savaşıyordu. Bir mahallede pek güzel bir kız vardı. O kız o kadar güzeldi ki, o şehirde ona benzer kız yoktu. O kızın:
“Allah’ım beni zalim düşmanların eline bırakma, bunu bana reva görme” diye yalvardığını duydum diye yazması bu tarihin yanlış olduğunu göstermektedir. Çünkü Semerkand şehri Mevlânâ’nın doğum tarihi olan 1207 tarihinde Harzemşah tarafından muhasara edilmişti. Bu muhasara vakası, kızın güzelliğini hatırlaması için Mevlânâ’nın o yıllarda en azından beş altı yaşında olması gerekir. Her halde bu sebepten olacak ki tarihci Will Durant Mevlânâ’nın doğum tarihini 1201 diye gösterirken, Maurice Barres de 1203 olarak kaydetmistir. Belh şehri bugün Afganistan’da bulunmaktadır. Belh şehri, o devirlerde, ilim merkezi olup henüz Moğol istilasına uğramamıştı. Camileri, medreseleri, sarayları ile etrafa ün salmıştı. İpek yolu üzerinde tüccarların da kaynaştığı, iktisaden gelişmiş bir başkent idi.
Kaynak: Şefik Can, Mevlânâ Hayatı Şahsiyeti Fikirleri, Ötüken Neşriyat, 1997, s. 31.